Зертханалық жұмыс №4.Windows-тың файлдары мен бумалары
Просмотр содержимого документа
«Зертханалық жұмыс №4.Windows-тың файлдары мен бумалары»
ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫ ӘКІМДІГІНІҢ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫ
ҚАРАТАУ ҚҰРЫЛЫС–ТЕХНИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ
Директордың оқу ісі жөніндегі орынбасары
Windows-тың файлдары мен бумалары
Әдістемелік нұсқауды құрастырған: «Арнайы ақпараттық- химиялық және техникалық білім беру пәндері» оқытушысы Жұманалиева Г.С.
Әдістемелік нұсқау «Арнайы ақпараттық- химиялық және техникалық білім беру пәндері» отырысында қарастырылып колледждің әдістемелік кеңесінде бекітуге ұсынылды
«Арнайы ақпараттық- химиялық және техникалық білім беру пәндері» ЦӘК меңгерушісі ____________ Т. Узақбаев
Хаттама № ______ «____»_______ 2020 ж.
Әдістемелік нұсқау колледждің әдістемелік кеңесінде қаралып бекітілген
Хаттама № ______ «____»_______ 2020 ж.
кеңесінің төрайымы ___________ Шуленбаева А.
Колледждің әдіскері ___________ Уртаева Ж.
Әдістемелік нұсқау колледж ішінде пайдалануға ұсынылған
Тәжірибелік жұмыс № 4
Тақырыбы: Windows-тың файлдары мен бумалары
Мақсаты: Windows операциялық жүйесінің негізгі элементтерімен жұмыс істеу
Жаңа қаптама құру үшін алдымен Проводниктің сол жақ панеліндегі жаңа қаптама енгізілетін бағыныңқы қаптаманы ашып алу қажет. Содан соң оң жақ панельге өтіп, оның бос жеріне тышқанның оң батырмасын басып, жанама менюден Создать папку командасын орындаймыз. Оң жақ панельде Новая папка деген атпен құрылған қаптама таңбашасы пайда болады. Оның аты ерекшеленіп тұрады, осы күйінде оған басқа ат беруге болады.
Файлдар мен қаптамаларды көшіру және жылжыту.
Кқшірілетін объект орналасқан қаптама түптек дап аталады. Сол объектінің жаңа орны қаптама қабылдағыш деп аталады. Объектінің таңбашасын Проводник оң жақ панелінен сол жақ панеліне сүйреу арқылы көшіру орындалады.
Бірінші, оң жақ панельде көшірілетін объект көрініп тұру үшін қаптама түптекті ашып алады. Екінші, сол жақ панельден қаптама қабылдағышты тауып алады. Содан соң объектіні оң жақ панельден сол жақ панельге сүйреп, қаптама қабылдағыштың таңбашасына орналастырады. Егер осы сәтте қаптама қабылдағыштың түсі өзгерсе, онда көшіру дұрыс орындалғаны, сол сәтте тышқанның батарымасын жіберуге болады. Егер қаптама қабылдағыш пен қаптама түптек бір дискіде орналасса, онда жылжыту амалы орын ауыстыру болып табылады. Егер түрлі дискілерде жатсы, онда көшіру болғаны.
Файлдар мен қаптамаларды жою
Првовдниктің сол жақ панелінен жойылатын объект орналасқан қаптманы ашып, содан соң оң жақ панельден жойылатын объектіні ерекшелеп аламыз.
Объектілерді жоюды бірнеше тәсілдермен орындауға болады:
Меню жолынан Файл — удалить командасын орындау арқылы;
Аспаптар панелінен Удалить батырмасын басу арқылы;
Delete пернесін басу арқылы.
Файлдарды жүктеу және орындау.
Қаптама дискіде өте көп файлдарды сақтауға болады. Бірақ кейде аяқ астынан әр түрлі себептермен қатқыл дискітегі мәліметтердің барлығын жоғалтып алуымыз мүмкін, сол үшін ондағы файлдардың резервтік көшірмесін жасап қою қажет. Windows жүйесі мәліметтерді архивтеу программасымен жабдықталған, сол программаның көмегімен қатұыл дискідегі файлдардың көшірмесін дискеттерге түсіруге болады.
Файлдарды ашу және сақтау терезелері.
Сіз файлды қатқыл дискіге, дискетаға жаза аласыз. Ол үшін меню жолындағы Файл командасының Сохранить бөліміне кіру қажет.
Операциялы? ж?йелерді? ??рылымы.Windows файлдары ж?не бумалары мен ж?мыс істеу.
Саба?ты? та?ырыбы: Операциялы? ж?йелерді? ??рылымы.Windows файлдары ж?не бумалары мен ж?мыс істеу.
білімділік: ?атысушыларды Windows операциялы? ж?йесіндегі бумалар мен файлдар ??ымымен таныстыру, о?ушыларды? Windows операциялы? ж?йесі жайында ал?ан ма?л?маттарын толы?тыру
дамытушылы?: ?ойыл?ан с?ра?тар?а ж?йелі т?рде жауап беруге, аны?тама беруге, т?сіндіруге ?йрету.
т?рбиелік: саба? уа?ытында берілген тапсырманы жылдам орындау?а, жина?ылы??а ж?не ??ыптылы??а т?рбиелеу.
Саба?ты? жабды?талуы: ДК, проектор, электронды о?улы?
П?наралы? байланыс: информатика негіздері.
Просмотр содержимого документа
«Операциялы? ж?йелерді? ??рылымы.Windows файлдары ж?не бумалары мен ж?мыс істеу.»
Сабақтың тақырыбы: Операциялық жүйелердің құрылымы.Windows файлдары және бумалары мен жұмыс істеу.
білімділік: Қатысушыларды Windows операциялық жүйесіндегі бумалар мен файлдар ұғымымен таныстыру, оқушылардың Windows операциялық жүйесі жайында алған мағлұматтарын толықтыру
дамытушылық: қойылған сұрақтарға жүйелі түрде жауап беруге, анықтама беруге, түсіндіруге үйрету.
тәрбиелік: сабақ уақытында берілген тапсырманы жылдам орындауға, жинақылыққа және ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың жабдықталуы: ДК, проектор, электронды оқулық
Пәнаралық байланыс: информатика негіздері.
Үй тапсырмасын тексеру
Жаңа сабақты түсіндіру
Жаңа сабақты бекіту
Сабақтың қорытындысы. Үй тапсырмасын беру.
I. Оқушылардың және аудиторияның сабаққа дайындығына көңіл бөлу. Журналды толтырып, оқушыларды түгендеу.
Жаңа тақырыптың атын хабарлау, оның негізгі бағыттары, оқушылардың алдына мақсат қою.
Үй тапсырмасын тексеру
А) ОЖ дегеніміз не ол қандай функциялар орындайды?
Ә) Windows ОЖ интерфейсінің негізгі нысандарын және басқарушы элементтерін атаңдар?
Б) Жұмыс үстелінің негізгі элементтерін атаңдар?
В) Тапсырмалар тақтасында не орналасқан?
Г) Терезені басқарудың қандай элементтерін білесіңдер?
Жаңа тақырыпты түсіндіру
Бума туралы түсінік
Windows операциялық жүйесінің негізгі объектілері терезе мен шартбелгілер түрінде бейнеленеді. Жұмыс столында Windows-тың объектілері мен басқару элементтері орналасқан. Объект – олармен Windows жұмыс істейтіндердің барлығы. Әр объектінің өзіне тән қасиеттері болады. Олар бір-бірінен қасиеттері арқылы ажыратылады. Windows объектілерін негізгі және арнайы деп шартты түрде бөлуге болады.
Windows-тың негізгі обектілеріне: бумалар, бағдарламалар, құжаттар мен таңбашалар (ярлық) жатады.
Арнайы объектілеріне: Бас меню, басқару тақтасы, менің компьютерім (Мой компьютер) және себет (корзина) жатады.
Бірқатар объектілер белгілі бір белгілері бойынша топтастырылады, оларды анықтау үшін бума түсінігі пайдаланылады.
Бума – бұл объектілер қоймасы. Бумалардың ішінде тек файлдар, шартбелгілер, тңбшалар ғана емеа басқа бумалар да болуы мүмкін. Бумалар ашық немесе жабық болады. Жабық бума шартбелгі түрінде, ал ашық бума терезе түрінде көрінеді. Бумалар компьютерде белгілі тәртіппен орнласады, оны иерархия деп атайды. Бума иерархиясын Бағыттауыш (Проводник) қолданбасының терезесінің сол жағында немесе мына сызбадан көруге болады.
Windows объектілерінің шартты иерархиясының сызбасы.
… … …
Windows бумасының иерархиясының шыңы жұмыс орны бумасы болып табылады. Бұл бума қалған барлық бумалардың аналық бумасы болып табылады. Оның бірқатар ерекше қасиеттері бар. Жұмыс столы барлық терезелердің астында болады, ол барлық терезелер жинамаланған кезде ғана толық көрінеді.
Бумалар жүйелік және жұмыс бумалары болып екіге бөлінеді. Windows объектілері жүйелік бумаларда сақталады. Жүйелік бумаларға қандайда бір өзгерістер енгізілсе, жүйе жұмысының дұрыс істемеуі немесе жұмыс барысында тұрып қалуы мүмкін.
Жүйелік бумаларға: Windows, Program files бумалары және бағдарламалар арқылы құрылған бумалар жатады.
Жұмыс бумаларына өздерің құрған немесе сендер үшін Windows құрған бумалар жатады. Мысалы: Менің құжаттарым (Мой документы) бумасы. Windows-та бумалардың ішіне бумаларды шексіз кірістіре беруге болады. Компьютермен жұмыс істегенде көптеген файлдар құруға тура келеді. Егер ол файлдарды тек бір бумада орналастыра берсе, онда бара-бара ол бумадан қажетті файлды тауып алу үшін көп уақыт қажет болады. Бұл жағдайды болдырмау үшін, файлдарды өзіміз жасаған жеке бумаларға орналастырған жөн. Мысалы: барлық суреттерді Сурет бумасына, ал ойындарды Ойын бумасына т.с.с. орныластырады. Жаңа бума құру қиын емес, оны мына мысалды қарастыраық:
Мой компьютер бумасын ашамыз
Өз буамаңызды орналастырғыңыз келген буманы ашыңыз, мысалы С: дискісінің бумасын ашыңыз.
С: дискінің терезесінің бос жеріне барып тышқанның оң жақ батырмасын шертіңіз.
Ашылған контекстік менюден Создать командасын шертеміз
Экранда пайда болған бағыныңқы менюден Папка командасын таңдаймыз.
Осы командаларды орындағаннан кейін экранда «Жаңа бума» («Новая папка») атты жаң бума белгішесі пайда болады. Пернетақтадан қажет атты енгізіп Enter пернесін басамыз. Бумаларды құрудың басқа әдістері де бар.
Файл – аты бар бірқатар байттар тізбегі. Файл не бағдарлама, не құжат болуы мүмкін. Файл (file) сөзі ағылшын тілінен аударғанд «бума» дегенді білдіреді. Файл тауы өзара екі нүктемен бөлінген бөліктен тұрады, оның бірінші бөлігі — өз аты, ал екінші бөлігі – кеңейтілуі. әр файлдың аты бар. Оның аты: 1-ден 255 символға дейін болады, оның пайдаланушы үшін құжаттың қызметін анықтатын мазмұндық жүктемесі бар. Файл атында \ ? : * « / символдарын пайдалануға болмайды. Файлдың типі бойыеша компьютер оның бағдарлама немесе құжат екендігін анықтайды. Егер файл типінде .exe немесе .com кеңейтулері тұрса онда бұл бағдарлама болғаны. Ал қалған кеңейтулері барлардың бәрін компьютер құжат деп анықтайды. Файл типтерінің кейбір негізгі «құжат ретінде» кеңейтулерінің тізімі төменде келтірілген.
.dmp Paint графикалық қолданбасының кеңейтілуі
.doc Word және WordPad мәтіндік редакторларының кеңейтілулері
.txt Блокнот қолданбасының кеңейтілуі
.avi Бейне – клип кеңейтілуі
.xlx Excel кестелік процессорының кеңейтілуі
.ppt Power Point қолданбасының кеңейтілуі
Компьютер құжаттың типі бойынша құжат қай қолданбада өңделгенін анықтайды. Мысалы екі рет шерткеннен кейін, компьютер құжаттың типін анықтай отырып, ол құжатты жасалған қолданбада ашады.
Файлды ақпарат өлшемі – бит сияқты ақпаратты сақтау бірлігі ретінде қарастыруға болады. Бір тұтас объект ретінде файлдармен жазу, өшіру (жою), көшіру, жылжыту, қайта атау операцияларын жүргізуге болады.
Жаңа сабақты бекіту.
1.1. Жүйелік менюдің көмегімен:
Мой компьютер немесе Проводник бімасынан С: бумасын ашыңдар (С: бумасынан жаңа бума ашу керек).
Файл→Создать→Папка командаларын орындаңдар.
Терезеде аты әлі жазылмаған жаңа бума пайда болады, Колледж деп жаңа ат енгізіңдер.
Enter пернесін басыңдар.
Колледж бумасын ашыңдар және оның ішінен Группа бумасын құрыңдар.
Группа бумасын ашып, оның бос екеніне көз жеткізіңдер.
Ашылған терезелердің бәрін жабыңдар.
1.2. Жанама менюдің көмегімен құру.
Тышқан көрсеткішін С: бумасы терезесінің бос аймағына әкеліп, жанама менюді шақырыңдар.
Создать→Папка командасын орындаңдар.
2. Файлды, буманы көшіру
2.1. Жүйелік меню және жанама меню командаларының көмегімен:
Мои документы бумасын ашыңдар және doc1 файлын белгілеңдер.
Жүйелік менюден Правка→Копировать немесе жанама менюден Копировать командасын орындаңдар.
Өздерің құрған Колледж бумасының ішінде орналасқан Группа бумасын ашыңдар.
Осы бума терезесінің жүйелік менюінен Правка→Вставить немесе жанама менюден Вставить командасын орындаңдар.
Жаңағы өздерің көшірген doc1 файлының әртүрлі бумаларда екі көшірмесі бар екеніне көз жеткізіңдер.
2.2. Тышқанның көмегімен тасу арқылы.
Колледж және Мои документы бумаларын ашып, экранда екеуі де бірдей көрінетіндей етіп орналастырыңдар.
Мои документы бумасынан doc2 файлын табыңдар және Ctrl пернесін басып тұрып, оны Группа бумасына көшіріңдер.
Бірінші тышқан батырмасын, сосын Ctrl пернесін босатыңдар.
3. Файлдардың, бумалардың орындарын ауыстыру
3.1. Жүйелік меню және жанама меню командаларының көмегімен:
Колледж бумасында орналасқан Группа бумасын ашыңдар.
Группа бумасындағы өзіміз көшірген файлды белгілеңдер.
Жүйелік менюден Правка→Вырезать немесе жанама менюден Вырезать командасын орындаңдар.
Қиып алынған объектіні орналастыру үшін, Колледж бумасына ауысыңдар.
Колледж бумасының терезесінде жүйелік менюінен Правка→Вставить немесе жанама менюден Вставить командасын орындаңдар.
Группа бумасындағы doc2 файлының Колледж бумасына орын ауыстырғанына көз жеткізіңдер.
Бумалардың орындарын ауыстыру осылай жүргізіледі.
3.2. Тышқанның көмегімен тасу арқылы.
Колледж бумасын және оның ішінде орналасқан Группа бумасын ашып, экранда екеуі де бірдей көрінетіндей етіп орналастырыңдар.
Группа бумасынан doc2 файлын табыңдар және Shift пернесін басып тұрып, оны Колледж бумасына апарып орналастырыңдар.
Бірінші тышқан батырмасын, сосын Shift пернесін босатыңдар.
Группа бумасындағы doc2 файлының Колледж бумасына орын ауыстырғанына көз жеткізіңіздер.
4. Файлдың және буманың атын өзгерту
Колледж бумасындағы doc2 файлын белгілеңдер.
Жүйелік менюден Файл→Переименовать немесе жанама менюден Переименовать командасын орындаңдар.
Студент деп жаңа ат енгізіңдер.
Enter пернесін басыңдар немесе терезенің бос аймағында тышқан батырмасын басыңдар.
5. Файлдарды және бумаларды өшіру
Колледж бумасындағы өшірілуге тиісті Студент файлын белгілеңдер.
Жүйелік менюден Правка→Удалить немесе жанама менюден Удалить командасын орындаңдар. Delete пернесін де басуға болады.
Файлды Себетке жөнелту жөніндегі сауалға тиісті жауап беріңдер.
Студент файлының Колледж бумасынан өшірілгеніне көз жеткізіңдер.
Өшірілген объектілерді қайта қалпына келтіру және
Себетті ашыңдар және Студент файлын тауып, белгілеңдер. Қажет болса, Файл→Восстановить командасымен қайтарып алуға болады. Ал қажет болмаса, ФайлОчистить корзину немесе удалит командалары арқылы біржолата өшіруге болады.
Себет (Корзина) – біз өшірген объектілер бірден жойылмай, уақытша себетке барып түседі.Егер сіз байқаусызда өшірген объект болса, онда оны қайтарып алуға болады. Ал мүлдем қажет емес объектіні біржола жоюға болады.
1. Windows операциялық жүйесінің негізгі функциялары қандай?
2. Жұмыс столы, шартбелгілер, жарлықтар түсінігі
3. Windows жүйесін іске қосу онымен жұмысты аяқтау
4. Бума мен файл ұғымына түсініктеме
5. Файлдармен орындалатын операциялар қандай?
С каталогнда УЧЕБА каталогн құру;
УЧЕБА каталогінда СТУДЕНТ мәтіндік файлын құру, «Учиться, учиться и учиться!» мәтінін теру;
СТУДЕНТ файлын БАКАЛАВР файлына көшіру;
БАКАЛАВР файлындағы мәтінді көру;
УЧЕБА каталогінің мазмұнын көру;
СТУДЕНТ файлын жою;
БАКАЛАВР файлының атын МАГИСТР деп ауыстыру;
УЧЕБА каталогінің мазмұнын көру;
УЧЕБА каталогін ашу;
Уақытты 12:00 деп ауыстыру;
Күн, ай, жыл мерзімін 04.12.2005 деп ауыстыру;
УЧЕБА каталогінда ВЫБОРЫ мәтіндік файлын құру, төмендегі мәтінді теру:
«4 декабря 2005 года были проведены выбора президента Республики Казахстан. Народ избрал Назарбаева Нурсултана Абишевича.»
ВЫБОРЫ файлының атын НАРОД –қа ауыстыру;
НАРОД файлындағы мәтінді көру;
Ағымдағы дұрыс уақытты орнату;
Ағымдағы дұрыс күн, ай, жылды орнату.
Сабақтың қорытындысын шығару. Оқушылардың сабаққа қатысын және практикалық жұмысты орындауына қарай бағалаймын.